یکی از مراحلی که پس از ثبت شرکت باید پشت سرگذاشت، رتبه بندی آن است که دارای نکات مثبت زیادی بوده و سطح کیفی آن را مشخص می نماید. اطلاع از نقاط قوت و مشکلات، موجب تلاش بیشتر جهت برطرف سازی آن ها و رسیدن به درجات بالاتر از نظر کیفیت می شود. رتبه بندی هر شرکت جایگاه آن را در زمینه کار و موضوع فعالیتش مشخص می کند به این صورت که اگر آن شرکت در رتبه ای بالاتر باشد، انگیزه برای رقابت با رقبا افزایش پیدا می کند و اگر در رده های پایین تر قرار گرفته باشد، تلاش کارنان برای دستیابی به درجات بالاتر بیشتر می شود. مقصود از نوشتن این مقاله بررسی موضوع رتبه بندی شرکت است.
رتبه بندی شرکت
جهت ضمانت خدماتی که مهندسین پیمانکار عرضه می کنند از طرف معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور، یک معیار برای آزمودن و اعطای صلاحیت براساس مقدار کیفیت آن ها، در نظر گرفته می شود که به آن رتبه بندی گویند. به زبان ساده تر می توان گفت که رتبه بندی نوعی آزمایش جهت سنجش عیار یک شرکت است که با توجه به معیارهایی از قبل تعیین شده و استانداردهای معین، توانایی ها و شایستگی های یک شرکت مشخص و از طرف سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، تعیین رتبه شده و به آن شرکت اعطا می شود. برخی از پارامترهایی که در این ارزش گذاری و تأیید صلاحیت که توسط این سازمان بررسی و مورد تأیید قرار می گیرد و شرکت بر اساس آن رتبه بندی می شود شامل موارد زیر است:
- صلاحیت ها و توانایی هر شرکت در زمینه فعالیتش
- تجارب و توانمندی در زمینه های دانش و فناوری
- تجارب و سابقه فعالیت های شرکت و اوراق و سوابق بیمه برای تأیید قراردادهای آن ها
- تعداد کارکنان و سمت آن ها
- تمکن مالی و اقتصادی
- اظهار نامه مرتبط با آخرین سال فعالیت شرکت
چگونگی رتبه بندی
هر شرکت با توجه به شرایطی که دارد مورد رتبه بندی قرار می گیرد به این صورت که با توجه به تعداد و توانایی فنی و علمی کارکنان و هیئت مدیره، قرداد های منعقد شده با شرکت و همچنین وجود عیوب و مشکلات در قابلیت های فنی و فناوری یک شرکت که نقش به سزایی در گرید آن دارد، در رنج رتبه بندی بین ۱ تا ۵ قرار می گیرند. رتبه های اول و دوم مربوط به پیمانکاران حرفه ای است که توسط سازمان معاونت نظارت و برنامه ریزی راهبردی رئیس جمهور تعیین می شوند. اما، رتبه های سوم تا پنجم توسط استانداری و معاون عمرانی مشخص شده و در حیطه اختیارات آن ها قرار دارد. در نتیجه بررسی ها و اخذ تأییدات رتبه بندی، شرکت ها در ۵ شاخه اصلی دسته بندی می شوند و هر یک از این دسته ها خود شامل بخش هایی هستند که در قسمت زیر به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
-پیمان کاری
- بخش ساختمان ها
- بخش راه
- بخش ارتباطات و فناوری
- بخش کشاورزی
- بخش آب
- بخش نیرو
- بخش معدن
- بخش پتروشیمی
- بخش های تأسیساتی و تجهیزاتی
- بخش منابع زمینی
- بخش مرمت و بازسازی آثار باستانی
-مشاوره
- بخش معماری
- بخش راه و ترابری
- بخش منابع آب
- بخش کشاورزی
- بخش ارتباطات
- بخش نیرو
- بخش صنعت معدن
- بخش صنعت پتروشیمی
– انفورماتیک
- ساخت و پشتیبانی سخت افزارها
- ساخت و عرضه فریم ورک های کامپیوتری
- ساخت قطعه های جانبی سیستم های کامپیوتری
- ساخت تجهیزات جانبی
- ساخت و عرضه نرم افزار ها
- ساخت مجموعه های نرم افزاری
- عرضه انواع نرم افزار پایه
- عرضه خدمات و پشتیبانی از شبکه های خبری
- ساخت و پشتیبانی ار داده های ارتباطی
- ایمنی و امنیت
- ارائه مشاوره، طراحی و نظارت کردن در عملیات ها و پروژه ها
- سیستم آموزشی
- پشتیبانی انفورماتیک
- اتوماسیون صنعتی
- طراحی، ساخت و نظارت کردن بر سیستم های خیلی ویژه
– شرکت های EPC
- طراحی و تولید ساختمان ها
-مکان های آموزشی، ورزشی، پژوهشی و درمانی
– انواع ساختمان اداری، تجاری و مسکونی
– نمای ساختمان ها و فضای داخلی
– بازسازی بافت های قدیمی و فرسوده شهرها
– حفظ و نگهداری بناهای تاریخی
- طراحی و تولید منابع آب
-سد سازی
– خطوط ارتباطات آبی
– سیستم های انتقال آب و فاضلاب
– نظارت بر رودخانه ها
– تونل های زیر زمینی
– طراحی و ساخت موارد متاثر بر مقاوم سازی منابع آب
- طراحی و تولید راه و ترابری
– صنایع راهسازی
– احداث تونل ها و پل ها
– احداث سیستم های حمل و نقل ریلی
– احداث و راه اندازی فرودگاه ها
– ساخت بندر ها و اسکله های کشتی رانی
– مقاوم سازی و مرمت جاده ها
- طراحی و تولید سیستم های مخصوص کشاورزی
– بخش کشاورزی و دام پروری
– بخش شیلات و آبزیان
– فضای سبز
– سیستم های آبیاری
- طراحی و تولید در رابطه با آثار باستانی
– بخش مرمت
– بخش کاوش و پژوهش تاریخی و فرهنگی
– معرفی آثار تاریخی و فرهنگی
– پروژه های مقاوم سازی و حفظ بناهای تاریخی با ارزش
– انبوه سازان ( مسکن و شهرسازی)
مزایای رتبه بندی
در جواب افرادی که این سوال برای آن ها پیش آمده که آیا رتبه بندی شرکت امری ضروری است، باید بگوییم که در انجام این کار هیچ گونه الزامی وجود ندارد. اما، صورت گرفتن آن نیز خالی از لطف نیست و باعث می شود که شرکت ها برای دستیابی به رتبه بالاتر تمام توان خود را به کار بگیرند و کارها را به بهترین نحو ممکن انجام دهند، گرید یک شرکت مزایای زیادی به همراه دارد که از جمله این فواید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشخص نمودن اعتبار شرکت
- افزایش موفقیت در زمینه کاری شرکت
- دریافت مجوز جهت عقد قرارداد با سازمان ها، مؤسسات، شرکت ها و مراکز دولتی
- موجب نمایش وضعیت رشد آن شرکت از زمان تأسیس تا زمان رتبه بندی
- نقش مؤثر و ویژه در شرکت در مناقصات پیمانکاری
- با توجه به این که توانایی مالی، فنی و علمی شرکت، نقش به سزایی در انتخاب شرکت هایی که دارای گواهی نامه صلاحیت پیمانکاری هستند، دارد. لذا، باعث بالا بردن سطح جذب و رجوع مشتری در این نوع شرکت ها می شود.
- افزایش بازدهی و راندمان کاری شرکت ها به رشد عمرانی و توسعه کشور کمک می کند.
- تعیین نمودن نقاط ضعف و قوت هر شرکت
شرایط و پیش نیاز های رتبه بندی شرکت
فراهم کردن پیش نیازهای رتبه بندی شرکت، باعث می شود که ظرف مدت زمان کوتاهی به نتیجه ایده آل خود برسید به این معنی که در صورت تکمیل بودن تمامی پیش نیازها و مدارک مورد نیاز، صلاحیت شرکت تعیین و رتبه ای متناسب با شرایط آن، دریافت می کند. شرایط رتبه بندی شرکت شامل موارد درج شده در قسمت زیر است:
- نداشتن هیچ گونه سوپیشینه برای شرکت و تمامی اعضا و هیئت مدیره
- شاغل نبودن هیچ یک از مدیران در شغل های دولتی
- شرکت باید به ثبت رسمی رسیده باشد.
- صلاحیت شرکت جهت حضور در رتبه بندی
- تمامی هیئت مدیره، شرکا و کارکنان دارای مدارک تحصیلی، مهارت های فنی و در زمینه کاری خود دارای سوابق مفیدی باشند.) حداقل باید از هر سه نفر اعضای هیئت مدیره، دو نفر از آن ها مدرک کارشناسی داشته باشند.)
- به استخدام در آوردن یک مهندس با ۷ سال سابقه بیمه و دو مهندس با ۳ سال سابقه بیمه در زمینه فعالیت شرکت
نکته: نقش کارکنان شرکت در انجام رتبه بندی بسیار حائز اهمیت است. این که شرکت دارای پرسنلی با سابقه، متخصص، با مهارت و دارای جواز کار در رابطه با رشته تحصیلی خود باشند، در تأیید صلاحیت و گرید شرکت تأثیر گذار است.
مدارک مورد نیاز جهت رتبه بندی شرکت
- کپی برابر اصل مدارک شناسایی تمامی مدیران، سهام داران و اعضای شرکت
- روزنامه رسمی تأسیس و آگهی آخرین تغییرات شرکت
- اساسنامه شرکت
- شناسه اقتصادی
- ۵ برگ نخست قراردادهای شرکت
- مدارک تحصیلی تمامی کارکنان، هیئت مدیره و سهامداران شرکت
- سابقه بیمه مدیران شرکت
- گواهی عدم سوپیشینه و سوابق کیفری
- گواهی پایان خدمت یا معافیت برای مدیران در صورت ذکور بودن
- ثبت نام در سامانه ساجات
مراحل مربوط به رتبه بندی شرکت
پس از تهیه پیش نیازها و مدارک که جزو مهم ترین مراحل انجام کار به حساب می آیند، چرا که به واسطه آن ها صلاحیت شرکت شما تعیین می شود، نوبت به طی نمودن مراحل مربوط به رتبه بندی می رسد که به شرح زیر است:
- در نخستین گام باید در سامانه ساجات نام نویسی کنید و کد رهگیری خود را دریافت نمایید. زیرا، رتبه بندی شرکت در این سامانه انجام می شود.
- سپس با مراجعه به سامانه ساجات و وارد کردن اطلاعات و مدارک مربوطه در این سایت، منتظر جواب از طرف کارشناسان بمانید.
- در صورت اخذ تأییدیه اولیه و دریافت ابلاغیه، باید مدارک را به سازمان ساجات ارسال کنید.
- در آخر پس انجام تمامی مراحل توسط مسئولین با پرداخت هزینه های مربوط به این کار، می توانید رتبه شرکت خود را دریافت کنید.
هزینه های رتبه بندی شرکت
برای فراهم کردن استانداردهای مربوط به رتبه بندی و شرایط آن، باید هزینه هایی را متقبل شد که معمولا مقدار آن ها بیشتر از هزینه های خود پروسه رتبه بندی است. هزینه های مربوط به گرید همچون هزینه ثبت شرکت زیاد نیست و شامل، هزینه های کپی برابر اصل کردن مدارک، ثبت نام و انجام عملیات در سامانه ساجات و چاپ آگهی در روزنامه رسمی می شود.