نقل و انتقال سهام در شرکت سهامی خاص

انتقال یک دارایی در شراکت را می‌توان نقل و انتقال سهام نامید. به‌طور کلی، انتقال به دو صورت فیزیکی و مالکیت دارایی یا هر دو می‌تواند اتفاق بیفتد. نقل و انتقال سهام یک اقدام داوطلبانه توسط دارنده سهام‌دار است و به صورت قراردادی صورت می گیرد. ویژگی مهم یک شرکت این است که سهام آن قابل انتقال است. بنابراین، سهام هریک از اعضای شرکت سهامی خاص که در اساسنامه شرکت ذکر شده، قابل انتقال هستند. در این مقاله به توضیح مفاهیم نقل و انتقال سهام، انواع آن، مدارک موردنیاز برای انتقال سهم و مراحل آن می‌پردازیم.

نقل و انتقال سهام به چه معنی است؟

سهام به بخشی از سرمایه یک شرکت سهامی گفته می‌شود که تعیین‌کننده میزان مشارکت، منافع و تعهدات طرفین سهام است. هر فرد در این شراکت می‌تواند سهم خود را بفروشد. برای درک بهتر مفهوم سهام باید گفت، سهام از کل سرمایه شرکت شکل می‌گیرد و بنا بر صلاحدید افراد سهامدار هر یک سهمی را به شرکت تزریق می‌کنند. شایان ذکر است که سهام در غالب اوراق عرضه می‌شود. هر کدام از این برگه‌های سهامی نشان‌دهنده میزان و تعداد سهم هر سهام‌دار است.

انواع سهام

• سهام با نام

سهام با نام شامل سهامی است که متعلق به شخصی صاحب نام است. این سهام در دفتر ثبت سهام و ورقه سهم به نام مالک و سایر مشخصات مهم او ثبت می‌شود تا در شرایطی خاص به کمک شخص سهام‌دار آید.

• زمانی که سایر سهم‌های بی‌نام نباشند، شما نیازمند تهیه سهام با نام هستید.
• اگر در مواردی نیاز به وثیقه دارید، باید سهام با نام خریداری کنید تا در شرایط بحرانی از آن به‌عنوان سند و مدرک قابل ارائه استفاده شود. مادامی‌که سهام در گرو چیزی باشد، سهام‌دار حق انتقال یا پرداخت آن را نخواهد داشت.
• برای افراد صغیر و محجورین از این نوع سهام استفاده می‌شود تا بتوان از حقوق آنها حمایت کرد.

نکته مهم این است که این سهام باید به‌صورت قانونی در دفاتر قبتی سهام ثبت شود، در غیر اینصورت هیچ‌گونه اعتبار قانونی نحواهد داشت.

• سهام بی نام

سهام بی‌نام از دسته سهام‌هایی است که در وجه حامل صادر می‌شود، با اینکه نام مالک سهام در ورقه سهام درج نمی‌شود اما دارنده آن سهام شناخته می‌شود. این ورقه سهام بدون هیچ‌گونه نیازی به انجام امور اداری، به شخص دیگری قابل انتقال است.

• سهام ممتاز

سهام ممتاز همانطور که از نامش پیداست، سهامی است که دارای مزایا و الویت‌های ویژه‌ای است. این نوع سهام شامل امتیازاتی است که در اساسنامه شرکت ذکر شده است و  از مهم‌ترین آنها می‌توان به تصمیم‌گیری در شرایط مختلف، دریافت سود بیشتر، تخفیف در پرداخت اسمی آن اشاره کرد. این نوع سهام که با آرا سایر سهام‌داران شرکت حد و حدودش مشخص و تصمیم‌گیری می‌شود، برای سهام‌داران ممتاز استثنا ویژه‌ای قایل می‌شود که بهترین آن پرداخت زیان برگ‌های عملکردی اظهارنامه‌های مالیاتی شرکت است.

شرایط نقل و انتقال شرکت‌های سهامی خاص

به‌طور کلی، هر یک از سهام‌داران شرکت‌های سهامی خاص می‌توانند سهام خود را به سهام‌داران قبلی یا شرکای جدیدی که وارد مجموعه می‌شوند، انتقال دهند.    اما با توحه به ماده 41 ق.ل، می‌توان محدودیت‌ها یا قوانینی را برای نقل و انتقال سهام در این گونه از شرکت‌ها متصور بود. تمامی شاریط و محدودیت‌ها باید مورد تایید مجمع عمومی و اعضای هیدت مدیره باشد و در اساسنامه درج شود، در غیر اینصورت، سهام‌دار در مواقع لزوم می‌تواند سهم خود را به‌راحتی به شخص دیگری واگذار کند.

مدارک لازم برای نقل و انتقال سهام

پیش‌نیازهای لازم برای انتقال سهام به شخص دیگری شامل موارد زیر است:

• آگهی تاسیس شرکت
• روزنامه رسمی تاسیس
• مدارک شناسایی سهام داران فعلی و جدید (کپی شناسنامه و کارت ملی)
• آگهی آخرین ثبت تغییرات شرکت

مراحل نقل و انتقال سهام

اولین گام برای نقل و انتقال سهام پرداخت مالیات شرکت به ازای تمامی سهام‌داران است. هر سهام‌دار با پرداخت مالیات خود زمینه را برای انتقال یک یا چند سهام از شرکت فراهم می‌کند. حالا نوبت به مراحل مهم برای نقل و انتقالات سهام می‌رسد که بر اساس تعیین یا عدم تعیین قوانین و شرایط در اساسنامه شرکت متغیر است.

• مراحل انتقال سهام بدون قوانین در اساسنامه

در  ابتدا، کلیه اعضای سهام‌دار دور هم گرد می‌آیند و جلسه هیئت مدیره تشکیل می‌شود،سپس صورت‌جلسه‌ای با تمامی اعضای سهام‌دار تنظیم می‌شود و به امضای تمامی اعضا و  دو طرف معامله ( واگذارکننده و گیرنده) می‌رسد. بعد از گذر مرحله نخست نوبت به ارائه مدارک هویتی یا ثبتی دو طرف معامله می‌شود. بعد از آن دو طرف به اداره امور مالیاتی مراجعه کرده تا مفاصا حساب مالیاتی خود که نشانگر پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام است را ارائه کنند.  در مرحله آخر، نام کلیه افراد صاحب سهم قبل و پس از انتقال در فرایند ثبت می‌شود.

• مراحل انتقال سهام با قوانین در اساسنامه

نقل و انتقالات سهامی که پیرو قوانین ذکرشده در اساسنامه است مانند مراحل انتقال سهام بدون قوانین پیش می‌رود، اما نیازمند تایید مدیران برای انتقال سهم یا واگذاری آن به شخص جدید یا افراد قدیمی است.